شناسنامه حضرت ذوالقرنین علیه السلام
نام مبارک حضرت ذوالقرنین (ع) دو بار در قرآن آمده ( سوره کهف ، آیات 83 و 86 ) و شرح حالش در سوره کهف در ضمن شانزده آیه بیان شده است . پیرامون ذوالقرنین (ع) چند بحث وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد :
1. درباره اینکه چرا ذوالقرنین (ع) به این نام ، نامیده شده است ، اقوال مختلفی بیان شده که عبارتند از :
الف - چون او دو قرن زندگی و حکومت کرد و در زمان او دو نسل از انسانها منقرض شدند .
ب - چون تاجی بر سر داشت که دارای دو شاخ بود .
ج - چون بر شرق و غرب عالم سفر کرد .
د - چون دو طرف سر او برآمدگی مخصوصی بود .
ه - چون دو گیسوی بافته شده داشت .
و - چون خداوند نور و ظلمت را مسخر او گردانیده بود ، هنگامی که حرکت می کرد نوری مقابلش را روشن می نمود و تاریکی یا سایه ای نیز در پشت او امتداد می یافت .
2. درباره اینکه ذوالقرنین (ع) چه کسی بوده و بر کدام یک از مردان معروف تاریخ منطبق می شود ؟ میان مفسران و ارباب تواریخ اختلاف است و هر یک به گونه ای او را معرفی کرده اند :
الف - بعضی گویند او همان « اسکندر مقدونی » پسر « فلیقوس یونانی » است که بعد از مرگ پدرش بر کشورهای روم و مغرب و مصر تسلط یافت و شهر اسکندریه را بنا نمود . سپس شام و بیت المقدس را در زیر سیطره خود گرفت و از آنجا به ارمنستان رفت ، عراق و ایران را فتح کرد ، سپس قصد هند و چین نمود و از آنجا به خراسان بازگشت . شهرهای فراوانی بنا نهاد و به عراق آمد و بعد از آن در شهر « زور » بیمار شد و از دنیا رفت و به گفته بعضی بیش از 36 سال عمر نکرد . جسد او را به اسکندریه بردند و در آنجا دفن نمودند .
ب - برخی معتقدند او یکی از بندگان صالح خدا بود و اراده الهی بر آن تعلق گرفته بود که او صاحب دانش و حکمت و هیبت بسیار گردد و بر اهل زمین حکومت نماید .
ج - جمعی معتقدند وی یکی از پادشاهان یمن بوده که به عنوان « تُبّع » خوانده می شد . طبق این نظریه ، سدی را که ذوالقرنین ساخته همان سد معروف « مَآرِب » است .
د - برخی دیگر گویند وی همان « کوروش کبیر » پادشاه هخامنشی است که 530 سال قبل از میلاد زندگی می کرد . بسیاری از مفسران و مورخان این نظریه را با لحن موافق در کتابهای خود مشروحاً آورده اند که علامه طباطبائی (ره) می گوید : این نریه از بعضی جهات خالی از اشکال نیست ولی از همه نظریه ها به قرآن منطبق تر است .
ه - جمعی معتقدند وی از پیامبران است و به دلایلی چند استناد کرده اند . اما از قرآن چیزی که صریحاً دلالت کند او پیامبر بوده ، استفاده نمی شود هر چند تعبیراتی در قرآن هست که اِشعار به این معنی دارد و از بسیاری از روایات اسلامی که از پیامبر (ص) و ائمه اهلبیت (ع) نقــل شده ، نیز می خوانیم : « او پیامبر نبود ، بلکه بنده صالحی بود . » در سوره کهف آیه 84 خداوند می فرماید : « ما به او در روی زمین قدرت و حکومت دادیم و اسباب هر چیز را در اختیارش نهادیم » از این آیه استفاده می شود که تمکین کامل در دین از آن پیامبران است و خداوند به ذوالقرنین نبوت را که سببی از اسباب است نیز عنایت فرمود و هم چنین در آیه 86 می فرماید : « ما گفتیم ای ذوالقرنین ! آیا می خواهی مجازات کنی و یا پاداش نیکویی درباره آنان انتخاب نمایی ؟» در اینجا آیه حالت خطاب دارد و کسی را که خداوند با او تکلم نماید حتماً در زمره پیامبران است .
وی در زمان حضرت ابراهیم (ع) می زیسته و اولین پادشاه بعد از نوح (ع) است که به درجه نبوت نرسید بلکه مانند حضرت خضر (ع) یکی از بندگان صالح خداوند است که مهر تأیید الهی را به همراه دارد . از امام محمدباقر (ع) منقول است که حق تعالی مبعوث نگردانید پیغمبری در زمین که پادشاه باشد مگر چهار نفر بعد از حضرت نوح (ع) :
1. ذوالقرنین (ع) که نام او عیاش بود .
2. حضرت داود (ع)
3. حضرت سلیمان (ع)
4. حضرت یوسف (ع)
مطالب مرتبط:
نخستین محکمه عدل الهی برای حضرت محسن (ع)
هارون الرشید از امام کاظم علیه السلام پندى کوتاه خواست
القاب امام حسین علیه السلام
25. شناسنامه حضرت الیسع علیه السلام
نجات دادن حضرت عباس علیه السلام زن عجوزه اى را از آب فرات
حکایت عارفانه جالبی از اخلاص علامه جعفری در عشق به امیر المومنین علیه السلام
فضیلت زیارت حضرت معصومه علیهاالسلام
احوالات دو برادر که زوّار امام رضا علیه السلام بودند
از کرامات امام حسین علیه السلام
ورود حضرت رضا علیه السلام به قم
پناه آوردن گنجشک به محضر حضرت رضا(ع )
چرا امام حسین علیه السلام در زمان معاویه قیام نکرد؟
آزمایش سخت حضرت سلیمان (ع)
بازیگر حضرت یوسف از خدمت سربازی معاف شد ...
2. شناسنامه حضرت حوا علیه السلام
34. شناسنامه حضرت رحیمه (س)
13. شناسنامه حضرت یوسف علیه السلام
33. شناسنامه حضرت ساره (س)
مکالمه بین گرگ و حضرت یعقوب علیه السلام
گذری کوتاه بر زندگانی پیامآور عاشورا، حضرت زینب کبری(س)
صلوات بر سیّدالشهداء علیه السلام مساویست با...
دستورالعمل پیامبر اعظم (ص) به حضرت فاطمه زهرا (س)
خلاصه زندگینامه حضرت معصومه (س)
جوان در نگاه امام صادق علیه السلام
32. شناسنامه حضرت محمد (ص)
پاسخ نامه از سوی حضرت رضا (ع)
غیبت امام زمان در بیان على علیه السلام
زندگی نامه ی حضرت علی
امام علیه السلام غلامى به نام مصادف داشت هزار دینار به او داد
1. شناسنامه حضرت آدم علیه السلام
35. شناسنامه حضرت آسیه (س)
حضرت حمزه علیه السلام
انتظار فرج حضرت مهدی (عج)
نور امامت حضرت صاحب الامر (عج)
داستانی از حضرت سلیمان
نشانههاى ظهور حضرت مهدى (عج)
ذکر با تربت امام حسین علیه السلام
امیرمؤمنان على علیه السلام اوّلین و آخرین امام
امام صادق علیه السلام از منظر دانشوران اهل تسنن (2)
15. شناسنامه حضرت ذالکفل علیه السلام
سجده بر تربت امام حسین علیه السلام
زندگى سخت براى دشمنان اهل بیت علیهم السلام در رجعت
نعمت های ویژه حضرت سلیمان (ع)
حال لیلا (س) در شهادت حضرت على اکبر (ع)
کرامت سالار شهیدان امام حسین علیه السلام به آیت الله حائری یزدی
نبرد خیبر و سه امتیاز بزرگ حضرت على (ع )
جهان در عصر ظهور حضرت مهدی (عج) از دیدگاه روایات
سلام دادن حضرت فاطمه زهرا (س) در حین موت به همه فرشتگان مقرب الهی
شهادت امام باقر علیه السلام
6. شناسنامه حضرت صالح علیه السلام